نسیم برجام در پارس جنوبی

 
ضعف حافظه تاریخی ایرانی باعث شده با وجود گذر مدت کوتاهی، سال های بحران در مدیریت کشور که به تحریم همه جانبه و در تنگنا قرارگرفتن اقتصاد و معیشت مردم منجر شد،از یادها برود.در این روزها  باید از عده ای که سال ها رکود در صنعت نفت را فراموش کردند و  به تخطئه دولت می پردازند پرسید در دورانی که تولید و صادرات نفت به حداقل میزان خود رسیده بود و هر مقدار هم که صادر میشد پول آن به داخل بر نمی گشت یا از جیب امثال بابک زنجانی سر در می آورد،کجا بودند؟گرهی که آنها بر سیاست و اقتصاد زده بودن بعد از ماه ها مذاکرات سطح بالای دستگاه دیپلماسی کشور با سران قدرتمندترین کشورها دنیا به تولد برجام برای باز کردن نسبی آن انجامید.از بعد از به فرجام رسیدن برجام تلاش دولت این بوده است بستر برای سرمایه گذاری خارجی مهیا کند.از تعطیلی پارس جنوبی و دست به دامن شدن شرکت آنگولایی «سان آنگول آنگولا» و شرکت های هندی «او.ان.جی.سی »و «هندوجا » در دوران "مهرورزی" که عملا عایدی برای کشور نداشت به اینجا رسیدیم که بعد از 18 ماه مذاکره حقوقی(با تیم وکلای حقوقی و کارشناسان قرارداد بین المللی) برای یک قرارداد 20 ساله به توافق رسیدیم.نخستین قرارداد نفتی جدید ایران در دوران پس از تحریم های بین المللی که با کنسرسیوم تحت رهبری شرکت توتال فرانسه(توتال (50 و 1 دهم درصد سهم)شرکت دولتی نفت چین CNPC (30 درصد سهم) و پتروپارس ایران(19 و 9 دهم درصد سهم) )برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی به امضا رسید.قراداد 5 میلیارد دلاری که قرار است روزانه ٥٦ ميليون متر مكعب گاز به توليد كشور اضافه كند. در طول ٢٠ سال ٣٣٥ ميليارد متر مكعب گاز ترش و ٢٩٠ ميليون بشكه ميعانات گازي توليد كند. ١٤ ميليون تن گاز مايع، ١٢ ميليون تن اتان و ٢ ميليون تن گوگرد از ديگر توليدات اين فاز است. شركت ملي نفت پيش بيني كرده است فاز ١١ تا آخرين روز دوره بهره‌برداري‌اش حدود ٨٤ ميليارد دلار (با نفت ٥٠ دلار) به درآمد كشور اضافه كند.برای درک اهمیت جذب این سرمایه گذاری کافیست یک نمونه آورده شود که فاینانس چینی ها در دوره ی تحریم ها برای توسعه میدان آزادگان شمالی در حقیقت با پول های نفت فروخته شده ی خودمان بود که در آن دوره در بانک چینی می ماند تا آنها با تضمین این پول به ایران وام بدهند.هر چند به تعهدات شان عمل نکردند و به میزان توافق شده پروژه های ایرانی را نیز فاینانس نکردند!
جالب است بدانیم 19 سال پیش وقتی تحریم های داماتو با امضای کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا مانع سرمایه گذاری در صنعت نفت ایران شده بود،همین شرکت توتال نخستین قرارداد نفتی ساخت فازهای 2 و 3 در پارس جنوبی را 25 مهر 1377 با ایران منعقد کرد.اکنون بعد از این سال ها توتال دوباره و بعد از یک دوره تحریم به عنوان شرکتی مهم و بین المللی به ایران بازگشته است.همه می دانیم در هم تنیدن روابط اقتصادی با دیگر کشورها و گره خوردن منافع ایران و شرکت های مهم خود عاملی برای تضمین برجام و حفظ آن است.در یک جانبه گرایی ها و ناسیونالیسم افراطی ترامپ می بینیم که اروپا هم راستا با آمریکا نشده و این فرصتی است برای ایران تا ضمن تعمیق روابط خود با اروپا هزینه ی تحریم و سیاست های خصمانه ی دیگر را افزایش دهد.
اینجا ولی ایران است،عده ای بدون در نظر گرفتن منافع ملی چشم های خود را می بندند و هر روز به نوعی به دستگاه اجرایی می تازند.بدون اینکه بدانند در قراردادهای اینچنینی حتی دولت و وزارت نفت بدون همکاری نهادهای دیگر نظام نمی توانندکاری بکنند.در این مورد هم در روز  امضای قرارداد دیدیم دکتر زنگنه در تشریح قانونی قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی با توتال گفت :«طبق مصوبه دولت، يك هيات هفت نفره بايد عدم مغايرت قرارداد را با مصوبات دولت تطبيق مي‌كردند كه اين هيات هفت نفره شامل چهار وزير سابق و سه عضو برجسته بودند. اين تيم هفت نفره به اتفاق آرا تاييد كردند كه متن قرارداد و ۱۴ پيوست آن مغايرتي با مصوبات دولت درباره شرايط عمومي، حقوق و ساختار قراردادهاي نفتي ندارد».از طرفی حضور دکتر آقا محمدی (عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و چهره ی مورد وثوق رهبری) در محل امضای قرار داد خود حاوی تضمین های مهمی بود.دلواپسان از طرفی بر طبل مشکلات اقتصادی و بیکاری -که خود عامل ایجاد زمینه های آن بودند- می زنند و از طرفی با تلاش دولت برای جذب سرمایه گذاری خارجی –در حالی که منابع مالی ما توان اجرای پروژه ها را ندارد-مخالفت می کند.و از خاطر برده اند از دهه 80 که پارس جنوبی در سراشیبی  تولید  و صادرات بوده کشورهای همسایه چون قطر از میدان های مشترک در حال برداشت هستند.میدان مشترک یعنی کشور  رقیب منتظر ما نمی ماند و این موضوعی است که همچون مفاد قرارداد نفتی اخیر فهم آن برای دلواپسان سخت می نماید.