نباید به زنان امتیاز ویژه‌ای داده شود

فریده غیرت

وکیل دادگستری و مدافع حقوق زنان

فریده غیرت با اشاره به اینکه عدالت جنسیتی با مفهومی که برای ما مطرح است شاید برای عده‌ای مطرح نباشد عنوان کرد: ما عدالت جنسیتی را همان لیاقت و شایستگی جنسیتی تلقی می‌کنیم. ما معتقدیم که زنانی که دارای شایستگی هستند، برابر با شایستگی مردان باید از همان امتیازاتی که آنها برخوردار هستند، برخوردار باشند. در نتیجه برای بعضی‌ها تلقی این عدالت جنسی این هست که به مردان امتیازات بیشتری داده شود.

وی افزود: از دیده خودمان اگر بخواهیم به این موضوع بنگریم. عدالت جنسیتی این است که هیچ‌گونه تفاوتی هما‌‌ن‌طوری که در تعالیم دینی ما وجود دارد، میان زن و مرد نیست. در قرآن فراوان به آن تاکید شده –انا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوبا_ این را در آیات مختلف قرآن ملاحظه می‌فرمایید. همچنین در اعلامیه جهانی حقوق بشر زن و مرد یکی تلقی شده‌اند و باید دارای حقوق مساوی باشند. در قانون اساسی جمهوری اسلامی عینا این مساله ذکر شده، ما هم این را تایید می‌کنیم.

غیرت با تاکید بر اینکه ما در مرحله اول معتقدیم تفاوتی بین زنان و مردان وجود ندارد اظهار داشت: در مرحله دوم شایستگی‌هایشان ملاک قرار می‌گیرد. فرض بفرمایید وقتی قصد استخدام متخصص اقتصادی برای کسب سمتی را دارند، تفاوتی نکند که این نیرو زن است یا مرد، باید این درک شود که افراد با هم برابر هستند و هر کدام شایستگی، سواد، اطلاعات و تسلط بیشتری دارد مورد استفاده قرار گیرد. تسلطی که مورد نظر ما هست این است و آرزو می‌کنیم که عدالتی هم که در برنامه ششم پیش‌بینی شده همین باشد، یعنی شایستگی در مرحله دوم و در مرحله اول عدم تفاوت بین زن و مرد در انتخاب و دادن امتیاز است.

وی افزود: من اگر مدافع حقوق زنان هستم مدافع کورکورانه نیستم، موادی از کنوانسیون منع تبعیض که در مجلس ششم هم تصویب شد، اما شورای نگهبان آن را تایید نکرد. در این کنوانسیون یک امتیازهایی را برای زن قائل شده‌اند که به شخصه، به آنها معتقد نیستم، من به تساوی بین زن و مرد اعتقاد دارم، چون عرض کردم، تعالیم دینی ما، اعتقادات ما، اعلامیه جهانی حقوق بشر، قانون اساسی، به تساوی اعتقاد دارند.

غیرت با تکیه بر اینکه امتیاز ویژه دادن به یک طرف به صرف زن بودن یا امتیاز ویژه دادن به صرف مرد بودن را نه می‌پذیرم و نه تایید می‌کنم ادامه داد: جزو گروهی هستم که در این مورد به عدالت کامل معتقدم. در درجه اول باید بپذیریم که زن و مرد با یکدیگر مساوی‌ هستند و هیچ‌گونه امتیازی در برابر یکدیگر ندارند. در مرحله دوم مگر آگاه‌ترینشان، مگر باسوادترین، مگر داناترین آنها؛ مرحله دوم است که امتیازات افراد را در برابر یکدیگر مشخص می‌کند.

این وکیل دادگستری در خاتمه کلام عنوان کرد: حال اگر نمایندگان اعتقاد به این مساله دارند، شاید بدون توجه به این نکته اساسی که وجود دارد، فقط می‌‌خواهند به صرف مرد بودن به آقایان امتیازاتی داده شود، که عادت کردیم در همه قوانین این‌گونه باشد و به مرد امتیاز بیشتری داده شود. نه؛ اگر آنها این ایده را دارند، بنده این ایده را رد می‌کنم، ضمن اینکه خودم بر این معتقدم که نباید به زن‌ها امتیاز ویژه‌ای داده شود. هر کس برتر، والاتر، باسوادتر، با ایمان‌تر و آگاه‌تر بود از نظرم دارای ارزش و احترام است.

ژاله فرامرزیان

مدیرکل دفتر تشکیلات و بهبود روش‌های وزارت کشور در ابتدا با اشاره به ضرورت تعریف عدالت جنسیتی عنوان کرد: لازم است عدالت جنسیتی تعریف و اهمیت و نحوه تحقق آن مشخص شود چرا که در این شرایط اثربخشی بیشتری در جامعه خواهد داشت.

وی افزود: اگر به عدالت جنسیتی تنها در مناسباتی مانند روز دختر و روز زن با ارایه مقاله و انجام سخنرانی‌هایی بپردازیم و به صورت موردی این دیدگاه را طرح کنیم نمی‌توانیم شرایط نهادینه شدن آن را در جامعه فراهم کنیم. این در حالی است که باید با برخورداری از یک برنامه، این مفهوم از ابعاد مختلف مانند آموزش، اشتغال، برخورداری از فرصت‌های شغلی و حضور در مراکز تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز تبیین شود.

فرامرزیان با اشاره به توجه به طرح مفهوم عدالت جنسیتی از سوی دولت عنوان کرد: رسانه‌های دولتی باید به تبیین این مفهوم بپردازند. رسانه‌های خصوصی منتشرکننده عقاید و ایده‌های جامعه هستند. اگر عدالت جنسیتی در جامعه مطرح شده باشد در رسانه‌ها بازخورد آن دیده می‌شود. رسانه‌ها از نظر فکری رویکردهای متفاوتی دارند. برخی از رسانه‌های اصولگرایان معمولا به عدالت جنسیتی اعتقادی ندارند و حتی ممکن است هنگام انتشار این مفهوم با رویکرد منفی آن را مورد توجه قرار دهند. اما برخی دیگر از اصولگرایان معتقد هستند که عدالت جنسیتی منافاتی با رویکرد فقهی در حوزه زنان ندارد و دیدگاه‌های مذهبی در این حوزه را نفی نمی‌کند.

وی همچنین اشاره کرد: لازم است رسانه‌های اصلاح‌طلب رویکردی مناسب، معقول و عملی نسبت به عدالت جنسیتی داشته باشند، نه اینکه یک سری ایده‌ها و آرمان‌های کلی مانند دسترسی برابر زنان و مردان به موقعیت‌های شغلی و مناصب مدیریتی را بازنشر کنند، زیرا به‌علت فاصله زیاد این آرمان‌ها با واقعیت، چنین خواسته‌هایی در حد تئوری باقی می‌ماند.

این فعال زنان خاطرنشان کرد: گاهی اوقات در رسانه‌های اصلاح طلب برای تبیین یک مفهوم تنها نظرات اهالی سیاست مطرح می‌شود بدون آنکه اجزا، ارکان و تفاوت‌های آن با تفکر دیگر مورد توجه قرارگیرد. در این شرایط لازم است رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های اصلاح‌طلب واقعیت عدالت جنسیتی را به درستی تعریف و اهمیت آن را برای توسعه و رشد کشور و آثارش در کاهش آسیب‌های اجتماعی در حوزه زنان و جوانان تببین کنند. اگر با انجام اقداماتی برنامه ریزی شده به مفهوم عدالت جنسیتی بپردازیم به نتایج خوبی دست می‌یابیم. در این جهت باید ساز و کار مشخصی برای طرح عدالت جنسیتی داشته باشیم.