مدیریت هوشمندانه و پویا ضرورت پسابرجام

مدیریت هوشمندانه و پویا ضرورت پسابرجام

توافق ایران و گروه پنج بعلاوه یک و آغاز برنامه جامع اقدام مشترک و خارج شدن ایران از تحریم های ظالمانه بعد از 12 سال بر سر موضوع فعالیت های صلح آمیز هسته ای کشورمان باعث شد بخش های مختلف اقتصادی به این رخداد تاریخی واکنش نشان دهند و  نقطه ی عطفی ماندگار در اقتصاد ایران رقم بخورد. در حال حاضر فضای صنعت کشور همانند کلیه فضاهای اقتصادی، متاثر از فضای جدید، آماده پوست اندازی است که در این میان چشم امید دولت و ملت به صنعت کشور است.

در سالهای تاریک اقتصاد ایران تمرکز بخش عمده نقدینگی در بازارهای ارز و سکه، قیمتها را در این دو سمت متورم کرد و البته تحت تاثیر چسبندگی قیمتی آثار تورمی آن متوجه بازار مسکن نیز شد، ولی فقط صنعت بود که سرسختانه تیرهای زهرآگین تحریم های خودخواسته و دگر خواسته را به جان خرید و مردانه ایستاد.

نگارنده سعی دارد در این چند سطر به واکاوی آنچه گذشت بپردازد تا شاید سرگذشت ها تاثیر عمیقی در سرنوشت آینده محیط کسب و کار ایران برجای گذارد، گذشته ای که در آن فرصت های کم نظیری ظهور کرد و ما آنرا سوزاندیم.

2600 میلیارد دلار درآمد نفتی بعد از انقلاب می توانست ما را به یکی از قدرتمندترین اقتصادهای منطقه و جهان تبدیل کند، همانطور که اقتصادهای کوچکتر با رقمی کمتر از درآمد نفتی کشور، موفقیت های بزرگی را کسب کرده اند، متاسفانه تمام این سی و هفت سال در حوزه اقتصاد را به آزمون و خطا گذراندیم. سه ماه بعد از امضا فرمان مشروطه اولین چاه نفت در مسجد سلیمان فوران کرد و این طفل تازه به دنیا آمده از پستان نفت تغذیه کرد، دولت ثروتمند شد، توسعه ای ایجاد شد که در کالبدش روحی دمیده نشده بود و این قصه نا میمون همچنان ادامه دارد.

 فراموش نکنیم هیچ کشوری با تسلیحات قوی نمی شود و این در حالیست که می توانیم با استفاده از سه ابزار اقتصاد، فرهنگ و علم قوی شویم. آنجاییکه در اقتصاد از علم فاصله گرفتیم و با احساس کار کردیم ضربه های عمیقی به پیکره ی توسعه زدیم. صنایع را با علم می شود به مقصد رساند نه با قضا و قدر...

آیا  توسعه اتفاقی حاصل می شود؟ آنچه باعث شد توسعه پیدا نکنیم چه بود؟ آیا توسعه پرتاب موشک به هواست؟آیا توسعه تولید خودرو لوکس است؟ باید جواب سوالاتی از این دست را برای بهبود شرایط و عدم تکرار تجربه های ناموفق بیابیم و برای اجرای آن برنامه ریزی کنیم.

در باور اقتصاد ما، توسعه نفتی است و باید بدانیم که طی 70 سال گذشته ، 70 میلیارد بشکه نفت فروختیم، 30 میلیارد بشکه قبل از انقلاب و 40 میلیارد بشکه بعد از انقلاب ولی به توسعه دست نیافتیم زیرا بذر درخت تحول در توسعه در اندیشه انسانها کاشته می شود و با جنین به رشد و بلوغ می رسد و اینچنین به انسانی که رشد عقلی و رشد جسمی متناسبی دارد تبدیل شده و انسانی توسعه یافته شکل می گیرد.به عنوان مثال آلمان ها 5 برابر ما ایرانی ها ماشین دارند ولی در سال سه هزار کشته می دهند و ما یک پنجم المان ها ماشین داریم ولی در سال 20 هزار کشته می دهیم چون ما رشد عقلی در حوزه توسعه پیدا نکردیم.

در سال 1355ژیسکار دستن ، رئیس جمهور فرانسه به ایران سفر میکند. شاه شخصا به استقبالش میرود. در مسیر فرودگاه به کاخ نیاوران اتومبیل شاه از زیباترین و مدرنترین خیابان های گلکاری شده و جدول کشی شده تهران عبور میکند. شاه در باب دروازه های تمدن بزرگ و برنامه های جاه طلبانه خود سخن میگوید و نظر ژیسکار دستن را جویا می شود. رییس جمهور وقت فرانسه میگوید: اعلی حضرت گمان نمی کنند در کشوری که مجبور است دور گلها و چمن های خیابان هایش نرده بکشد یا زنجیر نصب کند کمی از این سخن گفتن ها زود است، فکر نمی کنید اول کارهای دیگری باید انجام دهید.

توسعه یعنی اول تلاش ذهنی، توسعه یعنی اولویت دانستن آرامش بر آسایش، توسعه یعنی سعادت ،توسعه یعنی رضایت،توسعه یعنی اگر مرز ها باز باشد کسی وطنش را ترک نکند.

عزیزان حال که در سال همدلی و همزبانی بعد از12 سال موفق شدیم از سد محکم تحریم های ظالمانه بگذریم بیاید بفهمیم اشتباهاتمان چه بوده و از تکرار آنها جدا خودداری کنیم، خانه خراب کن خود و خانه آباد کن دیگران نباشیم...

هدف از این آوردن این مثالها و مقدمه این بود که اولا توضیح دهیم که توسعه مفهومی درون زاست و ثانیا معلوم شود که روندی همه جانبه است بنابراین اگر مجددا به همان نقطه فروش نفت و تامین دارایی دولت بسنده کنیم در مسیر توسعه گام برنداشته ایم. خوشبختانه رئیس جمهور محترم در سمینار اجرای برجام؛فصل نو در اقتصاد ایرانکه در جمع فعالان اقتصادی کشور برگزار شد با اشاره به اینکه در سر فصل جدید، دولت بنا دارد از تمام ظرفیتهای بخش صنعت استفاده کند سخن راندند اما باید دید در عمل این ادعا که هیچ تردیدی در صداقت بیان آن نیست چه میزان محقق میشود. چرا که به رغم این خواست، موانع گسترده ای از جمله قوانین نامتوازن و دولتی فراگیر برای رسیدن به توسعه وجود دارد. اگرچه فرهنگ و علم همانطور که بیان شد دو پایه  توسعه در کنار صنعت می باشد اما از آنجا که نگارنده  دست اندر کار صنعت است، توضیح مسائل آن دو حوضه را به کارشناسان آن بخش ها محول  میکند و به مهمترین مساله ای که در بخش صنعت می تواند راهگشای توسعه باشد می پردازد

بارها گفته ایم و همه به آن اذعان دارند که راه نجات اقتصاد ایران در خصوصی سازی است. عارضه ی دولتی بودن همچنان به قوت خود باقی است اما مهمتر از آن ، اقدام برای خصوصی سازی بخش دولت است به این معنا که اگرچه روند خصوصی سازی را قبول می کند بایستی "هوشمندانه و پویا " به مدیریت حل معضلات روزمره و جاری، بر اساس نیازهای هر مقطع مبادرت کند.

 به بیان واضح دولت باید جرات و شهامت درک منافع ملی و رفع معضلاتی را که در هر مقطعی بروز می کند، داشته باشد. مدیریت هوشمندانه و پویا و نظارت دقیق که حاصل همبستگی دولت و بخش خصوصی است یگانه امتیاز و ویژگی برجسته دولت در کشورهای توسعه یافته است دقیقتر آنکه آیین نامه ها و قوانین قدیمی و منسوخ هر روز و هر ساعت بایستی متناسب با فضای کسب و کار، صادرات و جلوگیری از هدر رفت سرمایه های مادی و انسانی تغییر یابد. تنها این گزینه یعنی مدیریت  هوشمندانه و پویا  می تواند به حل وضعیت کنونی منجر شود و سرمایه ی عظیم اعتماد اجتماعی را که دولت سخت به آن نیازمند است فراهم کند و به صحنه بیاورد.