رفع اثر از چک‌های برگشتی

براساس بخشنامه‌هاي بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران کليه امور مربوط به رفع سوءاثر از چک‌هاي برگشتي اشخاص از طريق شعب و واحدهاي تابعه بانک‌ها در صورت تأمين موجودي و پاس نمودن چک، ارائه لا شه چک به شعبه، ارائه رضايتنامه محضري ذي‌نفع چک به شعبه، واريز مبلغ چک به حساب جاري و مسدودکردن آن به مدت  دو سال و مشمول شدن نسبت به بخشنامه طب  / ۹۹۹ مورخ 11/3/1382 در خصوص مرور زمان به صور ذيل امکان پذير مي‌باشد:

تأمين موجودي: صاحب حساب جاري مبلغ مندرج در متن چک برگشت شده را به حساب جاري خود واريز نموده و پس از دريافت مبلغ چک توسط ذي نفع چک، بانک نسبت به رفع سوءاثر از آن براساس صورتحساب مشتري اقدام لازم را مي‌نمايد.  (بخشنامه طب / 2666 مورخ 8/8/1387)

ارائه لاشه  چك به شعبه : صاحب حساب جاري يا وکيل قانوني وي پس از اخذ لاشه چک از ذي نفع، جهت رفع سوءاثر آن را به شعبه ارائه مي نمايد (بخشنامه طب/ ۲۶۶۶ مورخ 8/8/1387)

ارائه رضايتنامه محضري ذينفع چک به شعبه: صاحب حساب جاري مبلغ چک را به ذي نفع پرداخت نموده، اما لاشه چک (به دلايل مختلف از جمله مفقود شدن، به سرقت رفتن، سوختن و ... ) به شعبه تحويل نمي‌شود. در اين هنگام ذينفع چک با حضور در دفترخانه اسناد رسمي نسبت به چک موردنظر رضايت خود را اعلام نموده و صاحب حساب جاري با ارائه رضايتنامه ممهور به مهر دفترخانه به بانک، درخواست رفع  سوءاثر از چک موردنظر را مي‌نمايد  (بخشنامه طب/ ۲۶۶۶ مورخ 8/8/1387)

  واريز مبلغ چک به حساب جاري ومسدودن مودن آن به مدت۲سال: چنانچه دسترسي به ذينفع چک امکان پذير نبوده و صادرکننده چک قادر به ارائه لاشه چک و يا رضايتنامه محضري ذي نفع به بانک نباشد، مشتري مي‌تواند معادل وجه چک و يا چک‌هاي برگشتي ر ا به حساب جاري خود واريز و از شعبه کتباً درخواست نمايدکه مبلغ يا مبالغ واريزي به حساب جهت پرداخت چک يا چک‌هاي برگشتي نزد شعبه مسدود و تا تعيين تکليف قطعي چک و يا حداکثر به مدت ۲۴ ماه قابل برداشت نباشد، اين امر در صورتي است که حساب جاري مشتري نزد شعبه مفتوح و توسط مراجع قضايي مسدود نشده باشد (بخشنامه شماره طب/ ۳۵۰۰ مورخ 17/9/1380)

 مشمول شدن نسبت به بخشنامه طب/ ۹۹۹:  به منظور مساعدت به مشتريان بانک‌ها بخشنامه هاي طب / ۹۹۹ مورخ 11/3/1382، طب/ 2300 مورخ 26/11/1384 و طب/ 1260 مورخ 22/9/1385 به بانك‌ها ابلاغ شد.  براساس بخشنامه‌هاي مزبور اين امکان براي اشخاص حقيقي و حقوقي فراهم شد تا بدون ارائه مدارک مثبته و فقط بر مبناي مانده تعداد چک‌هاي برگشتي و با مرور زمان در صورت مشمول بودن نسبت به بخشنامه از خدمات بانکي نظير افتتاح حساب جاري جديد و دريافت دسته چک جديد بهره‌مند شوند.  اهم مفاد بخشنامه طب / ۹۹۹ مورخ 11/3/1382 در خصوص مدت نگهداري سوابق چک‌هاي برگشتي در بانک اطلاعاتي اين اداره به شرح ذيل مي‌باشد:

مدت نگهداري سوابق افراد داراي سابقه چك برگشتي در بانک اطلاعاتي

 ۱ فقره     ۶ ماه

 2 فقره     يک سال

 3 فقره     دو سال

 4 الي 12 فقره    سه سال

 13 الي 20 فقره    چهار سال

 21 الي 50 فقره    هشت سال

 51 الي 100 فقره   ده سال

 101 فقره و بيشتر    ۱۵ سال

لازم به ذکر است جهت آگاهي مشتريان از سوابق چک‌هاي برگشتي موجود خود در بانک اطلاعاتي اين بانک و چگونگي رفع سوءاثر از سوابق چک‌هاي مذکور، کليه شعب بانک‌ها بر طبق بخشنامه‌هاي بانک مرکزي (بخشنامه طب/2510 مورخ 24/12/1383 و طب /203 مورخ 14/2/1384) موظف به ارائه پرينت صورت کامل تعداد و مشخصات چک‌هاي برگشتي (درکليه بانک‌هاي کشور) جهت اطلاع به دارنده سوابق مذکور شدند.

 توضيح۱: زمان‌هاي توقف ياد شده در جدول فوق از تاريخ آخرين چک ، مورد محاسبه قرار مي‌گيرد.

توضيح۲: بانک‌ها در مورد افرادي که مشمول شرط حذف سوابق از بانک اطلاعاتي به شرح جدول فوق بوده ليکن تاکنون به دليل تشابه مشخصات شناسنامه‌اي از سوابق مذکور رفع سوءاثر نشده باشد مي‌توانند نسبت به رفع سوءاثر از چک‌هاي برگشتي موجود در پرينت سوابق وي که مربوط به ساير شعب همان بانک و يا بانک‌هاي ديگر  مي‌باشد نيز اقدام نمايند (بخشنامه شماره طب/1260 مورخ 22/9/1385)  يادآوري مي‌شود شعب بانک‌ها موظفندگواهينامه‌هاي عدم پرداخت چک صادر شده را مدت ۱۰ روز در شعبه نگه‌داري نمايند و در صورتي که صاحبان حساب‌هاي جاري داراي چک برگشتي ظرف مدت ۱۰ روز از تاريخ صدور گواهينامه عدم پرداخت،  حسن نيت خود را با تأمين وجه چک برگشت شده در بانک و يا ارائه رضايتنامه دارنده چک مزبور اثبات نمايند از ارسال اطلاعات مربوط به چک‌هاي برگشتي به بانک مرکزي خودداري نمايند.