اسید پاشی بر چهره ی عدالت

جدا از وضعیت فعلی جامعه وکلا و مواردی که در شان وکلا نیست-مواردی منفی که در هر صنفی وجود دارد- بارها گفته شده جامعه وکلا در هر جامعه ای جزء هرم نخبگان و از گروه های مرجع اجتماعی –سیاسی هستند. حضور پر رنگ وکلا در بزنگاه های مهم تاریخ معاصر ایران گواهی است بر این مدعا. آرمان عدالت و آزادی و صیانت از حقوق شهروندی آرمانی والا و خواستی ابطال ناپذیر و ارزشی انسانی است که به وکات اعتباری فراتر از شغلی عادی داده و نگاه ها به آن همیشه نگاهی به حرفه ای با مسئولیت سنگین بوده است. وکلا در این خط مقدم مبارزه و عدالت خواهی بودن همیشه هزینه های زیادی هم داده اند. ناگفته هم پیداست که هیچ رژیم سیاسی بدون قوه قضاییه رسمیت و مشروعیت ندارد. رکنی که در تمام شرایط و بحران ها باید به کار خود ادامه دهد و به دوام و قوام جامعه یاری رساند. از طرفی قوه قضاییه که خود رکن حاکمیت و مشروعیت سیاسی است بدون وجود نهاد وکالت و حضور وکیل با بحران روبه رو می شود. قوه ی قضاییه و نهاد وکالت در عرصه ی اجرای قانون از چنان اهمیتی برخوردار هستند که در مصوبه هایی چون مصوبه ی مجمع تشخیص مصلحت نظام در انجام وظیفه شانی همتراز برای آنها تعریف شده است. نمادهای این دو حوزه یعنی قضات و وکلای دادگستری هر دو در انجام وظیفه با چالش ها و مشکلات خاص خود مواجه هستند. وقایع تلخی چون شهادت تعدادی از قضات یا وکلا در طول  این سال ها و در اتفاقات متفاوت و در حین انجام وظیفه در یادها مانده است، ولی اینجا بد نیست در بخش وکلا در موضوع امنیت اشاراتی بشود. امنیت برای وکیل از دو جنبه همیشه مهم بوده است. امنیت شغلی که در قالب طرح جامع وکالت همیشه بحث برانگیز بوده و بهانه ای برای جدل ها و همایش ها و مقالات متفاوت بوده است و امنیت جسمانی؛ در مقام مقایسه ی پیش گفته یک قاضی دادگستری همیشه از حمایت روسای قوه ی قضاییه و پشتیبانی نیروهای انتظامی و اطلاعاتی برخوردار بوده و در صورت بروز مشکلی با قاطعیت با خاطی برخورد شده است. چه در محیط کار و چه بیرون از آن. ولی یک وکیل چه در محیط دادگاه و چه در خیابان که بدون هیچ پوشش حفاظتی با وسایل نقلیه ی عمومی و شخصی با کوله باری مدارک- عموما با اهمیت و حیاتی- تردد می کنند و در معرض تهدید جیب بر، زور گیر و ...است. مورد آزار دهنده اینکه در این سال ها بیشتر شاهد این هستیم وکلا به شدت مورد هجمه ی افراد عادی به ویژه طرفین دعوا قرار دارند و متاسفانه حمایتی از سوی جامعه قضات در خصوص آن مشاهده نمی شود. مسئله ی امنیت جسمانی وکلا در حین انجام وظیفه از جمله موضوعاتی است که در این سال ها کمتر به آن توجه شده است و متاسفانه دستگاه های مسئول هم به وظایف خود به شکلی درست عمل نمی کنند. نگرانی که وجود دارد این است که بی توجهی به امنیت جسمانی و شان وکالت – گذشته از هجمه پراکنی برخی رسانه ها چون رسانه ی ملی- از افراد عادی به قضات هم سرایت کرده است. در حالی که عادی شدن توهین و تعرض به وکیل می تواند تبعات سنگینی به بار بیاورد. مماشات و برخورد نرم با متجاوزین به وکلا باعث بیشتر خدشه دار شدن امنیت وکلا می شود. تا جایی که الان شاهد خبرهای تلخی از کشته یا آسیب دیدن وکلا در محل زندگی یا کار آنها هستیم.

خبر تلخ درگذشت بانوی وکیل شیرازی بار دیگر اهمیت حفظ امنیت جسمانی وکلا را به همه ی ما یادآوری کرد. خبری که بار دیگر به یاد ما انداخت که وکالت جدا از یک شغل یک حرفه ی پر مسئولیت و هزینه زا است و کسانی که در این وادی قدم می گذارند باید خود را برای مشقات بسیاری آماده کنند و این اتفاق باید تلنگری باشد برای مسئولان-به ویژه وزیر دادگستری آینده- که بیش از گذشته به شان و جایگاه وکالت در راه تحقق عدالت و کشف حقیقت به عنوان بازوی اصلی قوه قضائیه اهمیت و بها بدهند و از هیچ تلاشی برای جلوگیری از روند آسیب بر جایگاه آن دریغ ننمایند.