صفحه اصلی / اخبار/ حقوق شهروندی / وکیل مستقل معتمدان شهروندان است

وکیل مستقل معتمدان شهروندان است

رزانا عوض نژاد فرد - وکیل دادگستری
وکیل مستقل معتمدان شهروندان است

هر چند در این مقاله قصد ندارم که در باب وکالت از نظر حقوقی و قضایی بحث کنم ولی این یاداشت مختصری از نقش وکیل در مراجع قضایی و شناخت وکیل در جامعه است چون ارزیابی اسناد و مدارک در باره کیفیت وکالت و سیمای اجتماعی وکیل و تنظیم و تنسیق قواعد عرفی موکول به مداقه نظر کافی از سوی جامعه بوده هر چند تاریخ نشان می دهد که از سالیان بسیار دور عملکرد و خدمات وکیل مدافع از لابلای حوادث و وقایع در اداره تمشیت اجتماعی نمایان است .

هر چند در این مقاله قصد ندارم که در باب وکالت از نظر حقوقی و قضایی بحث کنم ولی این یاداشت مختصری از نقش وکیل در مراجع قضایی و شناخت وکیل در جامعه است چون ارزیابی اسناد و مدارک در باره کیفیت وکالت و سیمای اجتماعی وکیل و تنظیم و تنسیق قواعد عرفی موکول به مداقه نظر کافی از سوی جامعه بوده هر چند تاریخ نشان می دهد که از سالیان بسیار دور عملکرد و خدمات وکیل مدافع از لابلای حوادث و وقایع در اداره تمشیت اجتماعی نمایان است و وکیل در حمایت و پشتیبانی از ناتوان و دفاع از ستمدیدگان پابه پای داوری و قضا در عرصه اجتماع نمودار گردیده و همواره اجرای قانون و عدالت را خواستار می شده است . پیش از پیدایش مشروطه مطابق قانون اصول محاکمات 1329 قمری وکلای غیر رسمی از وکلای رسمی مجزا و بالاخره در سال 1307 شمسی فقط وکلای مجاز حق اشتغال به وکالت پیدا کردند که مطابق لایحه قانون استقلال قانون وکلای ایران مصوب 9/4/1334 فقط وکلای رسمی دادگستری مسئولیت خطیر دفاع از حقوق مردم را عهده داشتند لذا استقلال و اختیار وکیل در انجام وظایف شغلی و مشاوره های قضایی و ازادی دفاع در مقام اجرای عدالت که از لوازم و پدیده های اجتناب ناپذیر تمدن امروزی است از یکطرف و اقدامات و عملکرد کانونهای وکلا که ضامن حفظ و بقای شأن وکالت می باشند از طرف دیگر رسالت وکلای دادگستری را در پشتیبانی از کانون و حق گزاری و عدالت گستری که بالاترین ارمان و بزرگ ترین هدف انان است ، بدین شکل منظری واقعی از وکالت را به جامعه نشان می دهد . حال با وحدت ملاک قراردادن لزوم نیاز جامعه شهروندی به وکیل مدافع از بدو تاریخ بشر تا کنون و با تلفیق ان با قانون ائین دادرسی کیفری جدید که بر اساس ماده 5 قانون متهم باید حق دسترسی به وکیل را به محض دستگیری داشته باشد و در تما م مراحل این حق به وی گوشزد می شود ، و سلب حقوق اساسی متهم قابل تعقیب است با شروع تحت نظر گرفتن ، متهم می تواند تقاضای وکیل کند . البته محدودیت حضور وکیل در تبصره ماده 48 در یک هفته اول بازداشت متهمان جرائم سازمان یافته ، سرقت ، مواد روان گردان و غیره نگران کننده است اگر وی استطاعت پرداخت حق الوکاله را هم نداشته باشد ، دادگاه پس از گذشت یک هفته برای او وکیل تعیین می کند . در قانون ائین دادرسی کیفری جدید ، با اینکه نکات بسیار قانونی را برای متهم و حق دفاع از متهم توسط وکیل قید نموده است ولی در ماده 302 این قانون حداکثر 2 وکیل برای متهم در نظر گرفته شده است که این ماده با ماده 385 قانون سابق از حیث تعداد وکیل در تعارض است که در ان قانون برای متهم حداکثر 3 وکیل پیش بینی شده بود . همچنین اینکه در قانون جدید ائین دادرسی کیفری به حضور وکیل برای اخرین دفاع اشاره شده است که این دفاع حق قانونی متهم است با استفاده از حقوق قانونی و شهروندی خود از حیث دارا بودن وکیل برای داشتن یک دفاع قانونی و مقتضی . در نظام ائین دادرسی کیفری جدید به لزوم رعایت حقوق شهروندی صریحا اشاره شده و حتی بهتر بگویم تاکید شده است . متهم باید به محض دستگیری از موضوع اتهام خود اگاه شود و یکی دیگر از حقوق شهروندی برای متهمین برای اولین بار توبه قبل از اثبات جرم و قبل از اقامه شهادت شهود از متهم پذیرفته می شود حتی توبه بعد از اثبات جرم هم به پیشنهاد رئیس قوه و تائید رهبر معظم انقلاب نیز قابل پذیرش است . توبه متهم موجب صدور موقوفی تعقیب – توقف ادامه رسیدگی است . استقلال وکلا و به طریق اولی استقلال کانون وکلا غیر از مباحث بسیار هدفمند و تاثیر گذار برای ایجاد انگیزه دفاع نزد وکیل برای موکلین خود و باز بودن دست وی در اجرا ی قانون و عدالت بدون هر گونه منع و دخالتی برای وی که در این مسیر خطیر بتواند به راحتی و با ارامش خاطر و فراغ بال ،طی طریق نماید از طرفی در وضعیت روابط بین الملی نیز ، در پسا فرجام نیز می تواند تاثیرات بسیار جدی و عملی داشته باشد بطوری که چنانچه شرکت های تجاری خارجی ، این اطمینان را داشته باشند که وکیل در ایران مستقل است و در صورت سرمایه گذاری در این کشور و بروز مشکلات حقوقی در این راستا ، وکیل مدافع می تواند به طریق کاملا قانونی و با دارا بودن اختیارات مستقلانه بدون احساس ترس و دلهره و در چارچوب قانون به دفاعیات ، حتی برای یک شرکت خارجی ، پرداخته و حقوق قانونی و از دست رفته این شرکت ها یا اشخاص را مطالبه و احقاق نماید ، که بدین شکل ، به وضوح دید جامعه بین المللی نیز نسبت به این گونه اقدامات اقتصادی و مالی و تخصصی تعدیل گردیده و راه را برای چنین سرمایه گذاری های بزرگ در ایران مفتوح خواهیم داشت . دلیل واضح و مبرهن این موضوع همانا ، حضور جناب دکتر ظریف وزیر امور خارجه در تاریخ 20/11/94 در کانون وکلای دادگستری مرکز می باشد . که ایشان با دقت و ریز بینی و سیاستمداری بسیار قابل تحسین ، پرچم دار حذف تحریم ها و خارج شدن ایران از فضای تحریم بود . به عقیده بنده عملکرد ایشان می تواند سرلوحه کار وکلا در جهت دفاع از استقلال و حرمت و کیان و سرنوشتشان باشد . حضور ایشان در خانه صنفی وکلا نیز به نظر بنده ارج نهادن به جایگاه بالای شغل وکالت است و شغل وکالت نیز این ارزش را از احقاق حق مردم می گیرد که می توان این حضور پررنگ و تاثیر گذار جناب دکتر ظریف را در کانون وکلا ، سر منشاء ادامه این استقلال عزیز و ارجمند دانست . باشد که این اقدامات بسیار پسندیده ، متداول در کانون وکلا اتفاق افتد و انگیزه ای گردد برای پاسداری از استقلال وکلای دادگستری در تمام اعصار . چون وکیلی که مستقل باشد می تواند با ارائه بهترین شیوه ، وظایف و تکالیف خود به شهروندان ، ضمن اینکه از حرمت و جایگاه بسیار بالا در جامعه برخوردار خواهد شد همچنین به عنوان یک حرفه تخصصی همیشه نیاز سایر اقشار جامعه به خدمات قانونی و فنی این صنف احساس خواهد شد .