رضا زرعی، وکیل پایه یک دادگستری- اردبیل
نکته ناسنجیده گفتم دلبرا معذور دار عشوه ای فرمای تا من طبع را موزون کنم «حافظ»
اگر لازمۀ ماهر شدن در نویسندگی ، برداشتن فاصلۀ بین فکر کردن ، گفتن و نوشتن باشد ، برای موفقیت در اهداف اجتماعی و صنفی نیز لازم است بین هنجارها و ارزش های صنفی و حرفه ای از عملکردها و رفتارها فاصلۀ زیادی نباشد ؛ در غیر این صورت اگر قرار باشد اول تصویب کنیم و بعداً به دنبال فکر کردن و یافتن مشکلات و حل کردن آنها باشیم ، راه به جایی نخواهیم برد ؛ زیرا متنی که دارای عبارات و جملات مبهم و دوپهلو باشد ، طبیعی است که قابل ترتیب اثر و اجرا نخواهد بود و حامل راه حل های اساسی برای رفع مشکلات نیز تلقی نمی شود.
راه دوری نمی رویم و برای ادعای خود مصوبۀ صورتجلسه تنظیمی شورای اجرایی اسکودا در خصوص کمیسیون های چهارگانه و انتخاب اعضا و رئیس این کمیسیون ها را ، که در تاریخ30/4/95 اتفاق افتاد ، به عنوان شاهد این ماجرا ذکر می کنیم تا با ورود به چند و چون قضیه فوق بحث ادامه یابد .
نظری به وظایف شورای اجرایی اسکودا
لاجرم بدواً به شرح وظایف شورای اجرایی اسکودا می پردازیم که از ماده 10 تا 18 اساسنامه اصلاحی آمده است تا معلوم شود که این شورا با چه اختیاراتی اقدام به تعیین این کمیسیون های چهارگانه و تعیین اعضا و رؤسای آنها نموده است . در این خصوص به ماده ماده 17 اساسنامه اصلاحی نظری می اندازیم که می گوید:
« تصویب آیین نامه های اجرایی ، مالی و تشکیلاتی مربوط به اسکودا و همچنین پیشنهاد دستور کار هیئت عمومی به عهده شورای اجرایی است .»
همانگونه که ملاحظه می شود، در این ماده برای شورای اجرایی در تعیین کمیسیون ها و نصب اعضا و رئیس آنها هیچ اختیاری داده نشده مگر این که به مصوبات و رویه ها و آیین نامه های مبهم قبلی شورای اجرایی استناد شود که به نظر می رسد این هم به لحاظ جدید بودن اساسنامه اصلاحی و صراحت اختیارات شورای اجرایی در ماده 17 این مصوبات اخیر را خالی از وجه و غیر قانونی می نماید مگر اینکه تأیید و تصویب مراتب فوق از هیئت عمومی اسکودا ، که در آینده نزدیک در استان البرز تشکیل خواهد شد ، تقاضا شود .
با این تفاصیل ، تحرک جلسه اخیر شورای محترم اجرایی اسکودا در تاریخ 30/4/95 جالب و دلگرم کننده می نماید . این امر فقط به دلیل تعیین کمیسیون های تخصصی : حقوقی ، انتشارات ، روابط عمومی و بین الملل و نیز رفاه و تأمین اجتماعی و نصب اعضا و رؤسای این کمیسیون ها نیست ، بلکه به دلیل جرأت و سرعت تصمیم است که با ورود نیروهای جدید و برقراری ارتباطات صمیمانه در سطح همکاران فعال در کشور ایجاد شده و امیدواری ها را زیاد کرده است و قرار بر این شده که نتیجه این تصمیمات و انتخاب ها از طریق ریاست محترم اسکودا کتباً به منتخبین ابلاغ گردد . با اندکی خوش بینی ، باید منتظر ماند و ثمرۀ این تصمیمات و تحرکات را اندک اندک مشاهده کرد تا بلکه اوضاع رو به اصلاح برود ...!
دو تحلیل متفاوت از اتفاق شورای اجرایی
در خصوص ما وقع جلسه مورخ 30/4/95 شواری اجرایی دو گونه تحلیل مثبت و خوش بینانه و منفی قابل ارائه است . با اشاره به هر دو نگرش و تحلیل فوق ، باید منتظر ماند و دید که حق با کدام بوده و یا احتمالاً چه مسیر دیگری غیر از این دو راه طی خواهد شد ! که هر چه باشد امید می رود بر محتوای همایش البرز و همایش های بعدی بیفزاید و محک خوبی برای مسئولین اسکودا از یک طرف و دیگر تصمیم گیرندگان اصلی در رأس کانون ها و نیز نمایندگان شورای اجرایی از طرف دیگر باشد تا توان و جدی بودن نیروها و فکرهای جدید در عرصه فعالیت اسکودا عیان تر شود و کانون های سراسری ، بخصوص کانون های تازه تأسیس در سطح کشور انرژی مضاعفی بیابند و بتوانند در کنار دیگر زحمت کشان کانون های دیگر و مسئولین محترم اسکودا ، با موضع گیری های اساسی و پرهیز از بی محتوایی و روزمرّگی و شانه خالی کردن از مسئولیت ، ماندگاری خود را در دل های وکلای آگاه و دیگر حق طلبان این آب و خاک پایدار و ماندگار سازند!
همتم بدرقه راه کن ای طایر قدس که دراز است ره مقصد و من نوسفرم «حافظ»
1- تحلیل و تلقی منفی
این تحلیل حاکی از این است که حتی در سطح شورای اجرایی نیز اتفاق جدیدی رخ نداده و این گونه انتخابات و نامگذاری های عجولانه و زودگذر تاثیری در حرکت های ضعیف ندارد و در نتیجه نباید این اتفاقات را زیاد جدی گرفت ؛ چرا که - اگر نیک بنگریم - علیرغم خواسته قاطبه وکلا و نیاز جامعه ، هیچ اثری از انگیزه های مثبت و تغییر رفتار در سطح بسیاری از کانون ها و هیئت رئیسه اسکودا مشاهده نمی شود و در آینده ای نزدیک نیز انتظار تغییر و تحرک بی ثمر است تا چه رسد به این که این کمیسیون ها بتوانند کاری از پیش ببرند.
مگر از یاوران آزاده اتحادی دگر شود تشکیل...!
از دلایل اصلی ارائه این نوع تحلیل ، عدم زمینه چینی ها و اطلاع رسانی های کافی از یک طرف و عدم اعلام برنامه و هدف اسکودا از این انتخاب ها و تشکیل کمیسیون های مختلف قابل شمارش است که همگی بدون هماهنگی و بررسی کافی انجام شده است و بی تحرکی غالب کمیسیون های پیش بینی شده قبلی نیز مزید بر علت خواهد بود . اخر چگونه ممکن است در اقدامات به این مهمی هیچ نوع سنجش و ارزیابی و اعمال نظر توسط هیئت رئیسه محترم اسکودا ، که در رأس شورای اجرایی است دیده نشود و بخواهند موضوع را به سکوت و اهمال بگذرانند تا ابلاغ های مربوط به این گزینش ها نیز توسط رئیس اسکودا ، که رئیس شورای اجرایی نیز محسوب است ، صادر و ابلاغ گردد ؟
وضع و حال فعلی تشکیلات اسکودا و کیفیت پایین فعالیت ها و عدم اطلاع رسانی کافی و عدم توجیه برنامه های پیش رو و آینده ، نگارنده را به یاد موضوع انشایی بیندازد که در دوران تدریس در دبیرستان های تهران خوانده بودم که معلمی از دانش آموزانش خواسته بود که با پدرشان در تعطیلات تابستان به ییلاق بروند و خاطرات ییلاق را نوشته و در کلاس بخوانند! یکی از دانش آموزان چنین نوشته بود :
آقای معلم! انتظار نداشته باش که پدرم ما را به ییلاق ببرد و ما بتوانیم از خاطرات خوش ییلاق برای شما و همکلاسان گزارش کنیم! فقط می خواهیم کسی به پدرمان بگوید که ما را مکرراً تنبیه بدنی شدید نکند ، فحش ندهد ، با مادرمان دعوا و ناسازگاری شدید ننماید ، با بقال سر کوچه سر بدهکاریش دعوا نکند و ما را به حال خود بگذارد و...!
2- تحلیل و تلقی مثبت
تشکیلات و سازماندهی اسکودا بعد از سال ها ، با ورود نیروهای کیفی جدید ، این بار بر خلاف گذشته عزم خود را برای نیل به اهداف درونی و بیرونی صنفی ، که در اساسنامه اسکودا تعیین شده ، جزم کرده و می خواهد با بهره مندی از نیروهای خلاق و علاقه مند موجود در سطح کانون ها و اسکودا موثر تر واقع شود و در انتخاب هیئت رئیسه اسکودا و رؤسای کانون ها آزادانه تر رفتار کند و از شخص محوری و تکیه بر انتخابات سنتی خشک بپرهیزد . تا موارد مندرج در ماده 2 اساسنامۀ اصلاحی ، تحت عنوان : « اهداف ، اختیارات و وظایف » به بار بنشیند و با تشکیل کمیسیون های تخصصی متفاوت با کمیسیون های اولیه اسکودا ، در جهت گیری آموزشی و تعاملات داخلی و بین المللی ا و دفاع از حقوق صنفی و حرفه ای وکلا جدی تر باشد و با ایجاد رفاه و امنیت شغلی و درونی برای وکلا ، از دخالت مستقیم و غیرمستقیم در انتخاب هیئت مدیره و رؤسای کانون ها پرهیز نماید و با انواع بهانه ها و توجیهات ایام خود را نگذراند!
خلاصه این که بر اثر تحرکات نیروهای جدید و خلاق دورنمای خوبی برای تغییرات و تحرکات پیدا شده که باید با جدیت ادامه یابد؛ فارغ از اینکه اقدام اخیر شورای اجرایی مورد بحث قانونی و قابل اجرا تلقی بشود یا نشود ...
آنچه که محرز است این که پیشینه منفی فعالیت در زمینه تشکیل و راه اندازی کمیسیون ها است که هم اکنون نیز با وضع حال اشاره شده شوری در دل ها برنمی انگیزد الا این که به طور مقطعی کمیسیونی به نام «کمیسیون تدوین شرح وظایف کارآموزان» موفق شد شرح وظایف کارآموزان را تدوین کند (که فعلاً نیز کم و بیش در سطح کانون ها اجرا می شود) و یا این که کمیسیون انفورماتیک کارهایی کرده و خواهد کرد که از همه عزیزان زحمتکش در تمامی این عرصه ها تشکر و قدردانی می نماید ولی چه کنیم که اگر افلاطون را دوست داریم حقیقت را بیشتر گرامی و عزیز می داریم و حق هم همین است .
ولی با این همه زیاد بدبین نباشیم و با در نظر گرفتن تحرک اخیر در پیش بینی چهار کمیسیون و تعیین اعضا و حتی رئیس هر کمیسیون که اگر خدا بخواهد و همکاران اراده کنند می خواهیم این بار باید فعالیت کمیسیون ها ، بخصوص کمیسیون انتشارات (که نگارنده نیز به لطف همکاران شورای اجرایی افتخار عضویت در این کمیسیون را یافته است ) را جدی تر بگیریم تا بیش از این زمان را از دست نرود.
ضرورت برنامه ریزی برای کمیسیون ها
با مثبت اندیشی ، باید متذکر شد که تحرکات راجع به تشکیل کمیسیون ها و اراده قوی برای نزدیک شدن به اهداف و ایفای وظایف ، مطمئناً ابزارها و امکاناتی می طلبد که با مشاوره و شناسایی کامل مسیر حرکت و برنامه ریزی سنجیده و اصولی مقدور خواهد شد تا بعداً با تعیین ضرب الأجل های مناسب زمانی به تدریج این برنامه ها پیاده شود ؛ مثلاً کمیسیون انتشارات اگر بخواهد در چارچوب اهداف آموزشی کانون ها و اسکودا فعالیت کند ، لازم است با قدرت و پشتیبانی قانونی فعالیت خود را شروع و ادامه دهد و با در نظر گرفتن اهداف تشکیلاتی کانون ها ، امکانات موجود را ، که مسئولین محترم اسکودا برای این کمیسیون در نظر گرفته اند و یا خود اعضای کمیسیون مدنظر دارند ، مشخص نمایند و بسترهای لازم نیز برای این امر با استمداد از عنایت خداوند و همکاری تمامی وکلای مستعد و علاقه مند به خوبی فراهم است لذا در چند بند به بعضی از موارد و مصادیق فعالیت های کمیسیون انتشارات خواهیم پرداخت .
اگر شما نیز مثل نگارنده به آیندۀ این گونه تحرکات و برنامه ریزی ها خوش بین هستید ، با الهام از ماده 2 اساسنامه اصلاحی اسکوداو 9 بند از بندهای 11 گانه این ماده ، هر کدام به نحوی در خصوص زمینه ها و نحوه فعالیت کمیسیون انتشارات بیشتر بیندیشیم و توجه کنیم که بند «چ» ماده مزبور نیز آشکارا بر «انتشار نشریه و ایجاد پایگاه اطلاع رسانی » تأکید کرده است.
حال که نگارنده به همراه خیلی از همکاران علاقه مند ، فرض را بر خوش بینی گذاشته ایم و امیدواریم که مسئولین با میل و رغبت - و نه با اکراه و اضطرار –اگربنا را بر فعالیت و سازندگی گذاشته اند و می خواهند از انرژی و استعداد شگرف وکلا در سازماندهی جدید این کمیسیون ها استفاده بهینه شود ، در خدمت این خواسته با صمیمیت بیشتر قرارگیرند تا حرمت پیشکسوتی خود را همچنان نگاه دارند .
گرت هواست که معشوق نگسلد پیوند نگاه دار سر رشته تا نگه دارد
اینک بنا به قول داده شده قبلی ، به عنوان عضو کمیسیون انتشارات ، بندهایی را برای فعالیت آینده انتشاراتی در معرض نقد و ارزیابی صاحب نظران و همکاران محترم می گذارد:
1- کمیسیون انتشارات می تواند در سراسر کشور از نظرات صاحب نظران و وکلا و قضات در مورد تدوین نهایی اخلاق حرفه ای ، که مدنظر اسکودا باشد ، استفاده نموده و متن منقحی را برای تصویب به شورای اجرایی و در نهایت به هیئت عمومی دهد .
2- در پرمحتواتر کردن جلسات شورای اجرایی مؤثر باشد و کمک کند که موضوعات مطرح شده در همایش ها از بی محتوایی و دوپهلو بودن خارج شود .
3- مشکلات اساسی کانون ها و نظرات وکلا را در مواجهه با این مشکلات به صورت صحیح در معرض بررسی و تصمیم گیری نهایی شورای اجرایی و همایش ها جلوه گر سازد .
4- در فعال سازی بازرسی کانون های وکلا ، فعال باشد و با تکمیل شرح وظایف کمیسیونی با عنوان «نظارت و بازرسی» آن را برای تصویب و اجرا ارائه دهد. ( لازم به ذکر است که این شرح وظایف کمیسیون نظارت و بازرسی پیشگفته - که در همایش گلستان در معرض قضاوت و اظهارنظر نهایی هیئت عمومی گذاشته شده بود - با ندانم کاری و لجاجت فردی مواجه شد همان کسی که با داشتن سمت ریاست کانون یکی از استان ها در حال حاضر ، تابلوی کانون وکلای مرکز با شماره پروانه 6817 را بر سر در ورودی خود نصب کرده و حال آنکه شماره پروانه این شخص در کانون استانی خودش ، از سال ها پیش به شماره 24 بوده و با همین شماره پروانه سه نوبت عضو هیئت مدیره و سه نوبت نماینده شورای اجرایی کانون خود بوده است .)
5- در شرح وظایف نمایندگان شورای اجرایی و نحوه هماهنگی و اطلاع رسانی این نمایندگان از ماوقع نسبت به نماینده کانون خود از یک طرف و تشکیلات اسکودا و شورای اجرایی از طرف دیگر قدم بردارد و با تدوین آیین نامه ای در این خصوص وظیفه هر نماینده شورای اجرایی قبل و بعد از تشکیل جلسات این شورا را مورد بحث و فحص و دقیقاً مشخص نماید .
6- اطلاعات راجع به شورای اجرایی و همایش ها را به صورت مشروح و حساب شده در معرض نقد و نظر همکاران در سطح کشور بگذارد ، برنامه های همایش ها از جمله انعکاس مراسم افتتاحیه و مشروح مذاکرات نشست فنی و تخصصی همایش و تصمیمات اتخاذ شده را در تمامی کانون ها و حتی در سطح کشور منتشر کند ، که این امر ، علاوه بر زمینه سازی برای باروری فرهنگ وکالت ، روحیه مضاعفی نیز به وکلای جوان و کارآموزان خواهد بخشید و مشارکت آنان را در سرنوشت حرفه ای و صنفی خود بیشتر جلب خواهد کرد.
7- اتفاقات کانون ها و نظرات وکلای قلم بدست را در معرض نظر و ارزیابی دیگر همکاران وکیل بگذارد و حمایت از حقوق صنفی و فردی وکلا و کارآموزان را به عنوان اولویت اول کانون ها تلقی و بر عهده بگیرد .
8- از وکلا و قضات مشهور ایران و جهان سخن به میان آوَرَد و با شرح زندگی آنان وکلای جوان و کارآموزان و مردم کشورمان را دلگرمی و امید بیشتری دهند و کمک کند که وکلا به وحدت نظر و هماهنگی و همدلی بیشتر در سراسر کشور دست یابند .
9- با انتشار مقالات و یادداشت هایی در تدوین و اصلاح قوانین جاری در کشور و آیین نامه های مورد نیاز خواهد توانست با کمیسیون حقوقی و همچنین با مجلس شورای اسلامی همراهی و همکاری کرده ، در ارتقای سطح دانش حقوقی وکلا و حتی مردم عادی و روزآمد کردن اطلاعات و آگاهی های حقوقی و اجتماعی آنان بکوشد .
با سر زلف تو مجموع پریشانی خود کو مجالی که سراسر همه تقریر کند؟
«حافظ»