صفحه اصلی / اخبار/ زنان / نگاهی گذرا به جایگاه زنان درمنشور حقوق شهروندی

نگاهی گذرا به جایگاه زنان درمنشور حقوق شهروندی


فریده طه دانش پژوه وکیل دادگستری

رئیس جمهور که به موجب اصول 113 و 121 مسئولیت اجرا و پاسداری از قانون اساسی را برعهده دارد؛ در پیشگاه قرآن کریم و در برابر ملت ایران سوگند یاد کرده که پشتیبان حق، گسترش عدالت و حمایت از آزادی  و کرامت انسانی افراد و حقوق ملت مقرر در قانون اساسی کشور باشد. در راستای عمل به این وظیفه خطیر، منشور حقوق شهروندی به عنوان  برنامه و خط مشی دولت برای رعایت و پیشبرد حقوق اساسی ملت مشتمل بر 120 ماده؛ النهایه در آذرماه 95 پس از فراز و فرودهای فراوان توسط ریاست محترم جمهور طی نشستی با حضور اعضای جامعه حقوقی کشور به امضا رسید. همانگونه که انتظار میرفت یکی از گروههای ویژه مورد توجه این منشور، زنان میباشند که علاوه بر آنکه مانند مردان مستحق برخورداری از حقوق مساوی و برابر هستند ، در برخی از حوزه های حقوق شهروندی بر ضرورت توجه و رعایت حقوق آنان تاکید ویژه شده است . ذیلا به  مواد ذیربط درمنشورحقوق شهروندی اشاره میشود. شایان ذکر است که در چندین ماده منشور ازعباراتی مانند برخورداری همه از حقوق انسانی مساوی، منع تبعیض، حمایت یکسان حقوقی همه افراد، منع تبعیض ناروا، تساوی بدون هر گونه ملاحظه از قبیل جنسیت و ..  استفاده شده است که مجددا تاکیدی است بر اصل مهم  تساوی و برابری حقوق زنان و مردان.  و اما مواد منشور که تاکید خاص بر حقوق زنان داشته اند :

  1. زنان حق دارند از برنامه ها و تسهیلات بهداشتی و درمانی مناسب و آموزش و مشاوره های مناسب برا ی تامین سلامت جسمی و روانی در زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی در مراحل مختلف زندگی به خصوص دوران بارداری، زایمان، پس از زایمان و در شرایط بیماری، فقر یا معلولیت برخوردار باشند. (ماده 3)
  2. زنان حق دارند در سیاستگذاری، قانون گذاری، مدیریت، اجرا و نظارت ، مشارکت فعال و تاثیرگذار داشته و براساس موازین اسلامی از فرصتهای اجتماعی برابر برخوردار شوند (ماده 11)
  3. حق همه شهروندان به ویژه زنان (و کودکان) است که از تعرض و خشونت گفتاری و رفتاری دیگران در محیط های خانوادگی و اجتماعی مصون باشند و در صورت بروز هر نوع خشونت، امکان دسترسی آسان به مکان های امن و نهادهای امدادی، درمانی و قضایی جهت احقاق حق خود را داشته باشند. (ماده 54)
  4. حق زنان است که از فرصتهای شغلی مناسب و حقوق و مزایای برابر با مردان در قبال کار برابر، برخوردار شوند. (ماده 83)
  5.  حق همه شهروندان به ویژه زنان است که به امکانات ورزشی و آموزشی و تفریحات سالم، دسترسی داشته باشند و بتوانند با حفظ فرهنگ اسلامی – ایرانی در عرصه های ورزشی ملی و جهانی حضور یابند (ماده 89)
  6. حق زنان است که از تغذیه سالم در دوران بارداری، زایمان سالم، مراقبتهای بهداشتی بعد از زایمان، مرخصی زایمان ودرمان بیماری های شایع زنان بهره مند شوند. (ماده 90)
  7. حق همه شهروندان به ویژه زنان است که ضمن برخورداری از مشارکت و حضور در فضاها و مراکز عمومی، تشکل ها و سازمانهای اجتماعی ، فرهنگی و هنری مخصوص خود را تشکیل دهند. (ماده 103)

 

ملاحظه:

  1. در بخش پایانی منشور که در خصوص روند اجرای آن وظائفی برای دستگاههای تابعه قوه مجریه مقرر شده است به نکات مهمی بشرح زیر اشاره شده که در همه آنها انتظار می رود توجه ویژه ای به حقوق زنان صورت گیرد :

- اتخاذ تدابیر و اقدامات قانونی لازم برای تحقق این حقوق به ویژه از طریق تدوین اجرای برنامه اصلاح و توسعه نظام حقوقی، آموزش، اطلاع رسانی و ظرفیت سازی و تقویت مفاهمه، گفتگو و تعامل در حوزه عمومی . در این راستا از مشارکت مردم، تشکل ها و سازمانهای مردمی و خصوصی باید استفاده شود .

      -  برنامه اصلاح و توسعه نظام حقوقی توسط وزارتخانه ها باید تدوین شود.

       - ارائه گزارش ادواری پیشرفتها، چالش ها، موانع و راه حلهای پیشنهادی  توسط دستگاه‌های تابعه قوه مجریه .

      - وزارتخانه های آموزش و پرورش ، علوم و تحقیقات و فناوری، بهداشت درمان و     آموزش پزشکی باید ترتیبات لازم را بری آشنایی هر چه بیشتر دانش اموزان و دانشجویان با آموزه های حقوق شهروندی اتخاذ نمایند.

     2) برابر اصل121قانون اساسی رئیس جمهور وظیفه پاسداری از حقوق مندرج در قانون اساسی اعم ازحقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و قضائی شهروندان را بر عهده دارد که طبیعتا گستره وسیعی را در بر می گیرد. بر مبنای وظیفه ای که قانون اساسی بر عهده او گذاشته میتواند و باید از همه حقوق شهروندان؛ از جمله حقوق قضائی و سایر حقوقی که متصدی اجرای هر یک از آن حقوق سایر قوا و نهادهای عمومی هستند، نیز پاسداری و حمایت کند و این با تفکیک قوا و اصل عدم مداخله هر قوه در قوه دیگر منافاتی ندارد. حال که رئیس جمهور برنامه و خط مشی خود را در قالب منشور حقوق شهروندی ارائه نموده است انتظار میرود با همکاری  و هماهنگی سایر قوا بیش از پیش شاهد پیشرفت و ارتقای حقوق مردم از جمله حقوق زنان در کشور باشیم . ارتقای حقوق زنان مستلزم تدابیر لازم قانونگذاری برای اصلاح برخی قوانین موجود و رفع خلاهای حقوقی وهم چنین تثبیت برخی رویه های قضائی در جهت حمایت از حقوق زنان ورفع بی عدالتی های موجود می باشد که در این موارد قوای مقننه وقضائیه طبیعتا باید رئیس جمهور را برای ایفای وظیفه پاسداری قانون اساسی مذکور در اصل 121 یاری رسانند.

  1. برای اجرا و تحقق حقوق مندرج در منشور حقوق شهروندی علاوه بر وظایفی که برعهده رئیس جمهور به عنوان حافظ و پاسدار قانون اساسی گذاشته شده است وفارغ از مسئولیتهای سنگینی که بر عهده قوای دیگر حکومتی قرار دارد ؛  عموم شهروندان از جمله یکایک زنان نیز باید با آگاهی  و احساس مسئولیت در برابر حقوق و تکالیف خود نسبت به روند های رعایت یا عدم رعایت حقوق شهروندی حساس بوده و در این راستا به دولت و رئیس جمهور و سایر قوا کمک دهند.
  2. علیرغم تمام تلاش‌های حکومت برای رعایت و پیشبرد حقوق زنان در کشور ودستاوردهائی که تاکنون بدست آمده است، هم چنان متاسفانه با چالشهای زیادی  مواجه هستیم که حتی برخی از آنها بلاتکلیف و رها شده اند اکنون که رئیس جمهور محترم عزم خود را جزم نموده تا حقوق یکایک شهروندان را تحقق بخشد جامعه زنان از هر طیف و صنفی باید بپاخاسته و در این مهم به صورت فعالانه مشارکت کنند. رئیس جمهور محترم  در بند الف منشور اعلام نموده اند که به تشویق ، حمایت و جلب مشارکت متخصصان، تشکلها و نهادهای مدنی و خصوصی برای ارتقای فرهنگ عمومی و گسترش مطالبات همگانی اقدام خواهند کرد.  تشکلهای زنان در این روند وظیفه دارند که پیشنهادات کاربردی مختلف را تدوین ودر اختیار رئیس جمهور قرار دهند تا اصول مقرر در منشور حقوق شهروندی بخوبی عینیت پیدا کند.
  3. نظر به اینکه برابر تصریح برخی مواد منشور وهم چنین مقررات مبنای منشور، هر گونه تحول مثبت در حیطه حقوق زنان نیازمند عدم تباین با موازین اسلامی است، زنان کما فی السابق به فتاوی راهگشای رهبر انقلاب امید بسته اند تا به عنوان حاکم اسلامی زمینه برخی گره گشائی های اثرگذار در حیطه حقوق زنان را فراهم آورند . از حوزه های علمیه نیز انتظار میرود که کنشگری فعال تری برای رفع بی عدالتی ها و تامین حقوق زنان ایفا نمایند. حوزه های علمیه اگر منطبق با اصول منشور حقوق شهروندی رئیس جمهور را برای ارتقای حقوق زنان یاری رسانند شاهد تحولات مثبت سریع تر در آینده خواهیم بود.  

0 نظر برای “ نگاهی گذرا به جایگاه زنان درمنشور حقوق شهروندی

منتظر نظرات شما هستیم

نگران نباشید، ایمیل شما منتشر نمیشود.