فدراسیون کانون‌های وکلای ژاپن موجودیتی کاملا مستقل از وزارت دادگستری

براساس یک سنت دیرینه ژاپنی‌ها به ضرورت دسترسی عموم مردم به خدمات حقوقی و قضایی به منظور احقاق حقوقشان بدون تحمل هزینه‌های سنگین اعتقاد عمیقی دارند. این اعتقاد دیرینه در فرهنگ و خط‌ مشی وکلا حقوقدانان ژاپنی به خوبی مشهود است. به همین اساس دفاع از حقوق بنیادین بشر و بهره‌مند ساختن همه مردم از عدالت اجتماعی در اولویت کاری فدراسیون کانون‌های وکلا و کلیه حقوقدانان فعال در حرفه وکالت قرار دارد و در راستای همین مبانی اعتقادی است که فدراسیون کانون‌های وکلا و به تبع آن وکلای عضو کانون‌ها مهم‌ترین ماموریت خود را مراقبت از حقوق عمومی در قبال رفتار و عملکرد قوای مختلف حاکم بر کشور می‌دانند. در این میان تامین خدمات حقوقی برای افراد کم‌بضاعت که قادر به استخدام وکیل جهت پیگیری حقوق خود در محاکم قضایی ندارند از جایگاه ویژه‌ای در جامعه وکلا و حقوقدانان ژاپنی برخوردار است. خوشبختانه دولت ژاپن هم در زمینه فراهم ساختن امکان دسترسی این گروه از افراد جامعه به عدالت قضایی خاص و پشتیبان فدراسیون کانون‌های وکلای این کشور است. به‌طور سنتی حق‌الوکاله وکلایی که وکالت موکلان کم‌بضاعت را در محاکم دادگستری برعهده می‌گیرند از سوی فدراسیون کانون‌های وکلا و دولت ژاپن پرداخت می‌شود و به خاطر همین حمایت‌ها هزینه طرح دادخواست و دادرسی برای گروه‌های رسیعی از مردم ژاپن به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا کرده است هم دفاتر حقوقی داخلی و هم موسسات حقوقی که در ژاپن نمایندگی دارند، دست در دست یکدیگر برای ارایه خدمات کم‌هزینه حقوقی به گروه‌های کم‌درآمد جامعه به عنوان یکی از مهم‌ترین مسوولیت‌های اجتماعی خود تلاش می‌کنند.

نظام حقوقی ژاپن

به موجب قانون اساسی جدید ژاپن که در سال 1946م بعد از پایان جنگ دوم جهانی به تصویب رسید، نظام قضایی این کشور براساس پیشرفته‌ترین و روزآمدترین قوانین اداره می‌شود. قانون اساسی فصل‌الخطاب تمامی قوانین در ژاپن بعد از جنگ دوم جهانی به حساب می‌آید. براین اساس کلیه اقدامات دولت ژاپن در چارچوب کُدهای تعریف شده در حوزه خدمات عمومی و کشوری، حوزه جزایی، حوزه قوانین و مقررات کشوری صورت می‌گیرد. به موجب قوانین مصوب مربوط به امور حقوقی، دفاع از اصول بنیادین حقوق بشر و حصول اطمینان از برخورداری عموم مردم جامعه از عدالت قضایی جزو وظایف اولیه جامعه حقوقدانان و فدراسیون کانون‌های وکلای این کشور است و هیچ مقام دولتی و قضایی اجازه تخطی از این اصول را ندارد. بر این اساس کانون‌های وکلای ژاپن موجودیتی کاملاً مستقل از وزارت دادگستری این کشور است بر این اساس کلیه حقوقدانانی که به حرفه وکالت اشتغال دارند باید از قوانین و مقررات فدراسیون کانون‌های وکلا بدون کمترین مسامحه پیروی کنند.

نظام قضایی ژاپن

نظام قضایی ژاپن متشکل از دیوان عالی هشت دادگاه عالی و پنجاه دادگاه محلی و ناحیه‌ای است. همچنین چند دادگاه ویژه رسیدگی به اختلافات خانوادگی نیز در ساختار نظام قضایی ژاپن فعالیت دارند. مقر دیوان‌عالی که عالی‌ترین مرجع قضایی در ژاپن به حساب می‌آید در شهر توکیو پایتخت این کشور قرار دارد.

پیشینه و ساختار

فدراسیون کانون‌های وکلای ژاپن از 52 کانون وکلای ناحیه‌ای که در حوزه‌های قضایی مختلف این کشور به استثنای شهر توکیو فعالیت دارند تشکیل شده است. سه کانون وکلای که تاریخچه تاسیس آنها به قبل از تاسیس فدراسیون کانون‌های وکلای ژاپن می‌رسد در حوزه قضایی توکیو به فعالیت مشغول‌اند. اعضاء کانون‌های وکلای ژاپن را فعالان حرفه وکالت به کارآموزان وکالت موسسات حقوقی و حقوقدانانی خارجی فعال در ژاپن تشکیل می‌دهند.

اهداف و ماموریت‌های فدراسیون کانون‌های وکلای ژاپن

به موجب اساسنامه فدراسیون کانون‌های وکلای ژاپن، اهداف و ماموریت‌ها تعیین شده برای کانون‌های وکلای این کشور از این قرار است

• ایجاد فرصت‌های مناسب برای فعالیت اعضاء
• تلاش در راه بهبود و توسعه حرفه وکالت در حوزه‌های آسیایی و حوزه اقیانوس آرام
• ارتقاء مستمر استانداردهای حرفه وکالت و بهبود نظام قضایی در ژاپن
• ایجاد زمینه و فرصتهای تبادل نظر و اطلاعات میان اعضاء
• ارایه خدمات مناسب به اعضاء و حمایت از حقوق آنها
• کمک به تحکیم موازین حکومت قانون در کشور

ساختار تشکیلات فدراسیون کانون‌های وکلای ژاپن

• مجمع عمومی که بالاترین مرجع تصمیم‌گیری و در آن درباره موضوعات مهمی چون بودجه سالانه و برنامه‌های کاری یک ساله فدراسیون بررسی و تصویب می‌شود.
• دپارتمان هیات‌ها
• دپارتمان هیات مدیره (حکام)
• شورای اجرایی حکام
• رئیس فدراسیون که با آراء مستقیم اعضاء برای یک دوره دوساله انتخاب می‌شود
• سیزده نایب رئیس که دوره خدمت آنها یک سال است
• حکام که تعداد آنها 71 نفر و دوره خدمت آنها یک سال است
• حکام (مدیران) اجرایی که تعداد آنها 39 نفر است و برای مدت یک سال از میان خود حکام انتخاب می‌شوند.
• حسابرسان که تعدادشان 5 نفر و دوره خدمت آنها یک سال است
• کمیته‌های تخصصی که تعداد آنها در مجموع 82 نفر است
• دبیر کل یک نفر
• معاون دبیر کل 7 نفر
• دفتر تحقیقات و مطالعات
• دفتر اطلاع رسانی و روابط عمومی
• دفتر امور دفاع از حقوق بشر
• دفتر امور حقوقی و قضایی
• دفتر مرکز حمایت‌های حقوقی
• اداره امور کارکنان مشتمل بر 17 واحد مختلف

مروری بر دیدگاه‌های رئیس فدراسیون کانونهای وکلای ژاپن

سوسوموموراکوشی   (SUSUMU MURAKOSHI)

رئیس فدراسیون کانون‌های وکلای ژاپن در میان دیدگاه‌های خود که خط مشی‌ها و ماموریت‌های این فدراسیون می‌گوید ما اهمیت ویژه ای برای حقوق بشر و حراست از این حقوق قایل هستیم و کلیه اعضاء کانون‌های وکلا به عنوان یک اصل پذیرفته شده در فدراسیون دفاع از حقوق بشر را مهم‌ترین وظیفه و رسالت حرفه‌ای خود می‌دانند. ما قویاً به عدالت قضایی اعتقاد داریم و در مرامنامه تاسیس فدراسیون به صراحت گفته شده که فدراسیون کانون‌های وکلای ژاپن خود را به دفاع از حقوق ابناء بشر و تامین عدالت قضایی برای عموم مردم ملزم و متعهد می‌داند در همین ارتباط فدراسیون کانون‌های وکلای ژاپن و کلیه اعضاء آن که تعداد آنها افزون بر 35 هزار نفر است در حوزه‌های وسیعی همچون دفاع از اصول و مبانی حقوق بشر و منافع عمومی مردم فعالیت می‌کنند و بخش مهمی از وقت، تلاشها و منابع مالی خود را به این امور مهم اختصاص داده‌اند. عضویت در کانونهای وکلای ژاپن برای کلیه فعالان حرفه وکالت و وکلای خارجی که موسسات حقوقی آنها در ژاپن به ثبت رسیده است، اجباری است. اعضاء فدراسیون کانون‌های وکلا از افراد صاحب ایرنولوژی، مذهب، سلایق و دیدگاه‌های سیاسی مختلف تشکیل شده‌اند که همین امر موجبات صلابت و اقتدار این جامعه حقوقی را در نزد افکار عمومی فراهم ساخته است. استقلال عمل و خوداتکایی از دیگر ویژگی‌های فدراسیون کانون‌های وکلای ژاپن را تشکیل می‌دهد. براین اساس هیچ یک از قوای حاکم در کشور در امور فدراسیون دخالت ندارند و برای آن تعیین تکلیف نمی‌کنند. این موقعیت برجسته بعد از جنگ دوم جهانی که در جریان آن خسارت‌های مالی و جانی بسیاری را بر ملت ژاپن تحمیل کرد، به دست آمده است. تا پیش از آن جنگ ویرانگر وکلا و حقوقدانان ژاپن از هیچ‌گونه آزادی عملی برخوردار نبودند.