یادداشت

کودکان و نوجوانان در قانون مجازات اسلامی

همایشی که موضوع آن بررسی مسائل مربوط به کودکان و نوجوانان بود از طرف قوه قضائیه با حضور صاحب نظران گوناگون برگزار شد. نفس این اقدام که حکایت از توجه ویژه به مسئله اطفال و نوجوانان دارد مثبت ارزیابی می شود زیرا بعضی از ابعاد مسائل مربوط به این گروه سنی جنبه های مختلف کشوری و بین الملی دارد که نمی توان آنها را نادیده گرفت .

هم اکنون قانون مربوط به حمایت از کودکان و نوجوانان  گویا در کمیسیون محترم قضایی و حقوقی مجلس در حال بررسی است و این قانون جایگزین قانون مختصر راجع به این موضوع خواهد شد و مسائل فراوانی را که در قانون فعلی مغفول و مسکوت مانده در بر دارد .

امید است هر چه زودتر ناظر تصویب و اجرای قانون جدید باشیم.

 اما در مورد جنبه کیفری خاص مسائل کودکان و نوجوانان، ماده 88 قانون مجازات اسلامی تفصیلاً وارد بحث شده و به نوعی تعیین تکلیف کرده است. ورود در این مباحث مجالی موسع را می طلبد و در حوصله مطلب حاضر نیست. آنچه فعلا گفتنی است موضوعی است که در ماده 91 قانون مجازات اسلامی و تبصره آن آمده است این ماده می گوید: "در جرایم موجب حد یا قصاص هر گاه افراد بالغ کمتر از 18 سال ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنها شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن آنها به مجازات های پیش بینی شده در این فصل محکوم می شوند. تبصره: دادگاه برای تشخیص رشد و کمال عقل می توانند نظر پزشکی قانونی را استعلام و از طریق دیگر که مقتضی بدادند استفاده کند"

از آنجا که مجازات های مقرره در این فصل با آنچه که قبلاً مجرا بود فاصله بسیار دارد و از اآنجا که اطلاق عبارات مندرج در ماده 91 و تبصره آن چنان است که دست دادگاهها را در استفاده از انواع وسایل و طرق باز گذاشته است می توان ماده 91 و تبصره آن را به عنوان گام مثبت و جدیدی در نحوه برخورد با اطفال بزه کار تلقی کرد .

فرا موش نکنیم کودکان بزه کار همان کودکانی هستند که آنها را بر سر چهار راه ها در حال تکدی  یا کارهایی در حد تکدی می بینیم و به نظر می رسد که به طور سازمان یافته ای از انها سوء استفاده و بهره کشی می شود و کاری هم از دست کسی گویا برنمی آید و بنابراین اجرای قصاص یا حد در مورد این کودکان منصفانه به نظر نمی رسد.

والله اعلم